23 stycznia: Św. Ildefons z Toledo

Obraz El Greco

(607 – 667)

Patron, a za życia arcybiskup Toledo – jedyny święty o imieniu Ildefons – został ogłoszony jednym z Ojców Kościoła, choć na pewno należy do tych mniej znanych. Był wielkim czcicielem Maryi, zaszczyconym osobistymi objawieniami Niepokalanej i jednym z wyrazicieli idei Jej wspaniałego wszechpośrednictwa. „Tak niech Ona nade mną panuje – zwracał się Święty do Boga – abym poznał, że podobam się Tobie, tak niech mnie Ona posiada na wieki, abyś Ty był na wieki mym Panem”.

Był synem możnego arystokraty o pochodzeniu wizygockim. Urodził się w Toledo, gdzie odebrał gruntowne wykształcenie i miał widoki na świecką karierę. Jednak, ku niezadowoleniu rodziców, w młodym wieku obrał drogę duchowej doskonałości. Wstąpił do klasztoru o nazwie Coenobium Agaliense pod murami miasta i tam oderwał się od świata, aby zyskać najpewniejsze widoki szczęśliwej wieczności.

Następnie studiował w Toledo i w Sewilli pod kierunkiem św. Izydora. W rodzinnym mieście stanął na powrót około roku 632 i wówczas przyjął święcenia kapłańskie. Źródła przekazały raczej skąpe informacje na temat jego działalności przez najbliższe dwadzieścia lat od święceń. Wiadomo, że w roku 650 został mianowany opatem klasztoru, w którym rozpoczął , a kontynuował już jako kapłan swą duchowną drogę.

Wyraźniejszy zwrot w jego życiu nastąpił w roku 657, kiedy zmarł dotychczasowy hierarcha Toledo. Wtedy to – wbrew woli Świętego – mianowano go jego następcą. Św. Ildefons wsławił się jako książę Kościoła dużym wplywem religijnym i politycznym, ponieważ był człowiekiem głębokiej pobożności i niepozbawionym talentu kierowania spraw publicznych ku chrześcijańskiemu ideałowi.

W swojej myśli teologicznej zasłużył się przede wszystkim jako obrońca czci Niepokalanej Matki Boga. Jest autorem dzieł między innymi o Jej dziewictwie (Liber de illibata virginitate Beatae Mariae Virginis). Pisał także o zagadnieniach sakramentalnych i pozostawił po sobie którąś z kolei w dziejach pisarstwa chrześcijańskiego wersję żywotów sławnych mężów, czyli O pismach słynnych mężów (De virorum illustrium scriptis).

Najświętsza Panienka, widząc u swego sługi Ildefonsa szczere i bezinteresowne poświęcenie dla Jej chwały, raczyła objawić mu się wielokrotnie. Pewnego razu podczas nocnych modlitw duchowieństwo skupione wokół Świętego ujrzało dziwne światło napełniające komnatę biskupią. Większość uciekła przestraszona, został tylko hierarcha i dwóch diakonów. Matka Boża siedziała na tronie biskupim trzymając w ręku ornat, który wręczyła Ildefonsowi ze słowami: „Ty jesteś moim kapelanem i wiernym pisarzem. Przyjmij ten ornat, który mój Syn przesyła Ci ze swego skarbca”. Na pamiątkę tego wydarzenia ustanowiono później na 21 stycznia święto zstąpienia Matki Bożej i objawienia się św. Ildefonsowi.

Wierny syn Maryi zmarł po dziesięciu latach rządów biskupich i został pochowany w kościele św. Leokadii w Toledo. W czasie najazdu Arabów na Półwysep Iberyjski relikwie przeniesiono do miejscowości Zamora w północnej Hiszpanii. Stamtąd dopiero w roku 2008 powróciły do rodzinnego miasta św. Ildefonsa. Uroczysta translacja miała miejsce podczas 1400 rocznicy urodzin Świętego i towarzyszyło jej odprawienie Mszy Świętej w tradycyjnym rycie mozarabskim, łączącym w charakterystyczny dla Półwyspu Iberyjskiego sposób duchowość chrześcijańską z estetyką arabską.