8 kwietnia: Św. Dionizy z Koryntu

(zm. ok. 171)

Dionizy, biskup Koryntu, jest jednym ze świętych, o których wiadomo, że byli postaciami znaczącymi dla kształtowania się młodego Kościoła Chrystusowego, a po śmierci cieszyli się dużym kultem, jednakże z powodu małej ilości źródeł zachowane o nich informacje są nader skromne. Należy pamiętać, że czasy, w których działał Dionizy, a więc panowanie znakomitego, lecz zwalczającego chrześcijaństwo Marka Aureliusza, nie sprzyjały przechowywaniu dokumentów związanych z działalnością Kościoła, uznanego przez Rzymian za zabobonną sektę podobnie jak żydzi. W pierwszym okresie prześladowań nawet księgi liturgiczne i Pismo Święte były chowane w tajemnicy, aby nie narażać świętych ksiąg na profanację ze strony pogan.

Dysponujemy dwiema pozycjami traktującymi o tym biskupie męczenniku – jest to znana Historia ecclesiastica Euzebiusza z Cezarei i dzieło De viris illustribus św. Hieronima. Euzebiusz podaje, że św. Dionizy zmarł męczeńską śmiercią w jedenastym roku panowania Marka Aureliusza. Pisze też o gorliwości duszpasterskiej w zachowaniu czystości wiary i obyczajów we wspólnotach, do których listownie zwracał się biskup – listy niestety, oprócz fragmentów, nie zachowały się do naszych czasów.

Autorytet Dionizego nie kończył się na granicach jego diecezji, ale zachowywał się również w innych miastach pamiętających misyjne wyprawy i gorące napominania błogosławionych apostołów Piotra i Pawła. Święty jest autorem siedmiu tak zwanych listów katolickich, w których podobnie jak pierwsi apostołowie daje zbawienny wykład nauki Jezusa Chrystusa skierowany bezpośrednio do konkretnych wspólnot, ale mający charakter ogólnodostępnego nauczania (katolikos znaczy z greckiego powszechny). 

Świadectwem tego, że imię hierarchy korynckiego było znaczące, jest fakt, iż jego listy były fałszowane przez heretyków z różnych stron dla rozpowszechniania zgubnych nauk. Jest ponadto autorem listu skierowanego do chrześcijanki o imieniu Chrystofora, w którym, podobnie jak u wielu innych świętych (co najwspanialej zostało rozwinięte u św. Franciszka Salezego – autora Filotei), przy okazji prywatnej korespondencji zawiera cenny wykład prawd dotyczących życia chrześcijańskiego. W swoich listach krzepi podupadłych w wierze Ateńczyków i przestrzega mieszkańców Nikomedii przed niebezpiecznym kacerstwem Marcjona. Chwali biskupów wytrwale stających na stanowiskach prawowierności przeciwko zalewowi szczególnie wówczas na Wschodzie szerzących się błędów heretyckich. Daje też nauki moralne o małżeństwie i wierności.

Posługa duszpasterska świętego biskupa, zaliczonego w poczet Ojców Kościoła, miała miejsce za pontyfikatu papieża św. Sotera. Podobnie jak później św. Hieronim (w korespondencji z papieżem św. Damazym) zwraca on uwagę na znaczenie Biskupa Rzymu jako ostoi prawowierności, której filar ufundował sam Bóg właśnie na Zachodzie, w Wiecznym Mieście. Przy okazji wymiany listów z papieżem Święty dziękuje za przesłanie jałmużny zebranej w Rzymie na rzecz jego wspólnoty. Jako postać znacząca w ówczesnym życiu chrześcijańskim, a więc stanowiąca pewne zagrożenie dla władz cesarstwa, został święty Dionizy koryncki stracony podobnie jak wielu jego współbraci w kapłaństwie. Jego doczesne szczątki zostały przeniesione przez uczestników szóstej wyprawy krzyżowej do Rzymu i umieszczone w klasztorze pod wezwaniem tego Świętego.